Historia gminy
Żórawina to stara wieś, pierwszy raz wymieniana w bulli papieskiej Hadriana IV z 1155 r., w której potwierdził on uposażenie biskupa wrocławskiego. Nad rzeczką Żurawką leżą cztery inne wsie, które początkowo także nazywano Żórawiną - Krajków, Wilkowice, Milejowice i Rzeplin. Henryk IV Probus w 1275 r. podarował Żórawinę swoim wiernym poddanym, mieszczanom z Jawora - Heiboldowi Starszemu von Leuchtendorf i jego teściowi Fredrichowi. Ponadto uzyskali oni prawa do całego sołectwa wraz z patronatem nad kościołem, gdyby ten powstał. Około 1300 r. na wyspie oblewanej wodami Żurawki wzniesiono dwór obronny i przypuszczalnie w tym samym czasie wybudowano kościół. Kolejni właściciele miejscowości i okolic często się zmieniali, a zmiany własności dokonywały się zazwyczaj na drodze transakcji kupna-sprzedaży.
Żórawina, będąc lokalnym centrum osadnictwa wiejskiego, szybko się rozwijała. Od lat 30. XIV w. sołtys tej miejscowości brał udział w obradach siedmioosobowej ławy wrocławskiego sądu dworskiego. Miejscowość poważnie ucierpiała dopiero podczas wojen husyckich (Husyci nie będąc w stanie zdobyć Wrocławia, „rozeszli się” po całej okolicy, grabiąc mniejsze miasta i miejscowości).
Dość charakterystyczna dla Śląska historia wiąże się z rodem Prockendorfów, który władał Żórawiną w XVI wieku. Hans I von Prockendorf miał siedmiu synów. Po jego śmierci to oni przejęli na własność Żórawinę i okolice. Początkowo czterech z nich wybrało jako drogę kariery stan duchowny, ale po przejściu Rady Miejskiej Wrocławia na luteranizm, dwóch porzuciło sutannę. W 1522 r. doszło do „przekształceń majątkowych”: bracia, którzy pozostali przy wierze katolickiej zrzekli się praw do majątku, stawiając jednak warunek, że reszta w przyszłości nie przekształci kościoła w zbór luterański. Tak się jednak nie stało i po kilku latach w Żórawinie „urzędował” pastor. Nadal jednak w miejscowości mieszkali katolicy, którzy musieli docierać do kościoła w Ołtaszynie (obecnie osiedle Wrocławia). W większości byli to Polacy, o czym świadczy m.in. fakt, że kazania wygłaszano w większości po polsku (tylko co trzecią niedzielę po niemiecku). Do parafii w Ołtaszynie należały też takie miejscowości jak Turów, Jaksonów, Domasłów, Węgry.
W 1584 r. Żórawinę kupił Szymon Hanniwaldt, radca cesarza Rudolfa II. Jego syn, Andreas, stał się w 1608 r. bardzo sławny, gdyż uratował życie cesarza. Ten w trakcie uczty zaprosił bowiem gości do swojego zwierzyńca, znajdującego się w zamkowych ogrodach. Hodował różne zwierzęta z całego świata, w tym lwy. Jednemu z nich w nieznanych okolicznościach udało się wydostać z klatki. Andreas w obronie władcy ruszył ze szpadą na zwierzę, a jeden z członków przybocznej straży strzelił do lwa z muszkietu. Z wdzięczności Rudolf II przyznał Żórawinie prawa miejskie, o które Hanniwaldt walczył od kilku lat (nigdy zresztą nie weszły w życie). Najprawdopodobniej herbem miasta był właśnie herb rodziny Hanniwaldt, który można zobaczyć na balustradzie ambony w kościele Trójcy Świętej. Częściowo do dawnego herbu nawiązuje obecny, zawierający po heraldycznej stronie prawej śląskiego czarnego orła, a po lewej, w skośnej taśmie, czeskiego lwa.
W późniejszych wiekach Żórawina należała przez kilka pokoleń do rodziny von Röder. Po śmierci ostatniego jej przedstawiciela, część majątku przeszła na własność Hohenzollernów i była w ich posiadaniu do 1945 roku. W latach 1937 - 1945 miejscowość nosiła nazwę Rothbach.
Ważnym momentem w historii wsi było otwarcie linii kolejowej Wrocław- Kłodzko w 1871 roku. Zdeterminowało to rozbudowę miejscowości wzdłuż osi wyznaczonej przez nową inwestycję (pierwotnie wieś miała układ owalnicowy), a także wpłynęło na częściową zmianę jej charakteru – zabudowa rezydencjonalna.
Po ostatniej wojnie początkowo używano nazwy Wilkowice. Pierwsi polscy osadnicy przybyli tu z gminy wiejskiej Ludwipol w województwie lwowskim. W 1946 r. w Żórawinie mieszkało 891 osób i wtedy też miejscowość została włączona do nowo powstałego województwa wrocławskiego.
